Nov 4, 2025

අමතර පැය භාගයේ පාසල් කාලය විරුද්ධවිය යුතු ප්‍රශ්නයක් ද?

 


රජයේ පාසල් පැවැත්වෙන කාල සීමාව සංශෝධනයක් සම්බන්ධයෙන් පක්ෂ සහ විපක්ෂ වාද-විවාද ඇතිවෙමින් තිබෙනවා. විශේෂයෙන්ම මේ සම්බන්ධයෙන් ගුරුවරුන් සහ විදුහල්පතිවරුන් විරෝධයක් දක්වන බවක් පෙනෙන්න තියනවා. ශිෂ්‍යයන්ගේ පැත්තෙන් වුනත් මේ අදහසට එකඟවෙයි කියලා හිතන්න තියන ඉඩකඩ අඩුයි. ලෝකයේ ඉහළ සහ විධිමත් අධ්‍යාපන ක්‍රමවේද අනුගමනය කරන එක්සත් ජනපදය, බ්‍රිතාන්‍ය, ෆින්ලන්තය, ස්වීඩනය, ජපානය වගේම ආසන්නයේ තියන ඉන්දියාව සහ මැලේසියාවේ අධ්‍යාපනය සම්බන්ධයෙන් සලකලා බැලුව මේ අධ්‍යයන කාලය, දරුවන්ගේ සංවර්ධනය සහ ගුරුවරුන්ගේ මැදිහත්වීම ගැන ටිකක් හොයලා බලන එක වැදගත්.

අධ්‍යාපනය සම්බන්ධයෙන් ගොඩක් වෙලාවට සෘජු ඉගැන්වීම් කාලය සහ අතිරේක ක්‍රියාකාරකම් වගේම ස්වයං-අධ්‍යයන, බාහිර අධ්‍යයනයන්ට වැය කරන කාලය විදිහට කොටස් දෙකකට වෙන් කරලා හඳුනගන්න පුළුවන්. සාමාන්‍යයෙන් සෘජු ඉගැන්වීම් කාලය (අනිවාර්යය) කලින් කියපු රටවල් කිහිපයේ එකිනෙකට වෙනස් අගයන් තමයි දකින්න ලැබෙන්නේ.

Oct 30, 2025

නැපෝලියන් නම් ජීවිත දිගහැරුම - පළමු කොටස

 


හරියටම 1769 අවුරුද්දේ අගෝස්තු මාසේ 15 වැනිදා අජස්සියෝ නගරයට බොහොම සෞම්‍ය හිරු කිරණ පතිත වෙමින් තිබුණා. අජස්සියෝ කියන්නේ ඒ කාලේ කොර්සිකන් රටේ අගනුවර. ප්‍රංශ අධිරාජ්‍යයට අයිතිවෙලා තිබුණු මේ කොර්සිකාව මධ්‍යධරණී මුහුදේ පිහිටලා තිබුණු දූපතක්. ධීවර කර්මාන්තයට තිබුණු ප්‍රසිද්ධිය වගේම නාවික ගමනාගමනයේ ප්‍රධානතම සංධිස්ථානයක් වීමත් එක්ක ප්‍රංශ අධිරාජ්‍යයට කෝර්සිකාව කියන්නේ බොහොම වැදගත් තැනක්. 

මේ කලින් කියපු දවසේ කොර්සිකන් දූපතේ, අජස්සියෝ නගරයේ මුහුදු වෙරළේ ඉඳන් සැතපුම් කිහිපයක් ඈත නගරයේ කෙළවරක නිවසකින් පුංචි දරුවෙක්ගේ හැඬීමක් ඇහුණා. ඒත් ඒ වෙද්දිත් මේ පුංචි හඬ පරයමින් අජස්සියෝ නගරයේ වගේම කොර්සියන් දූපත පුරාම පැතිරෙමින් තිබුණේ විරෝධතා හඬ විතරමයි. ඊට අවුරුද්දකට කලින් ජෙනෝවා රාජ්‍යට අයිතිවෙලා තිබුණු කොර්සිකන් දූපත ප්‍රංශ අධිරාජ්‍යයා මිළට ගත්තා. ඇත්තම කිව්ව‌ොත් බලෙන් අල්ලගන්න කලින් විකුණන්න සිද්ධවුණා.

ඒත් මේ දූපතේ ජීවත්වුණු ජනතාව ප්‍රංශ අධිරාජ්‍යයාගේ පාලනය පිළිගන්න සූදානමක් තිබ්බේ නෑ. අවුරුද්දක් ගතවෙලත් ජනතාව විවිධ විරෝධතා දක්වමින් ප්‍රංශ පාලනයට විරුද්ධව කැරළි ගැහුවා. ඒ කැරලි කෝලාහල අස්සේ තමයි මේ පුංචි කොළු පැටියා අජස්සියෝ නගරයේ උපදින්නේ. හැබැයි කව්රුවත් හිතුවේ නෑ කවදහරි මේ කොළු පැටියා ප්‍රංශයේ විතරක් නෙවෙයි, මුළු ලෝකයේම ඉතිහාසය වෙනස්කරන තරම් බලවතෙක් වේවි කියලා. අඩුම තරමේ අළුත උපන් කොළු පැටියා අතේ තියාගෙන, කඳුළු සලමින් හුරතල් බලමින් හිටපු අම්මාවත් මේ ගැන දශමයක්වත් හිතන්නේ නැතිව ඇති. ඒත් ඉතින් හැම අම්මෙක්ටම තමන්ගේ පුතා රාජ කුමාරයෙක් කියන එක බොරුවක් නම් නෙවෙයි.

Oct 27, 2025

ශ්‍රී ලංකාවේ දරුවන් පාසල් හැරයාම සහ අපරාධකරුවන් බවට පත්වීම


ඉතිහාසයේ ඉඳන්ම ලංකාවේ අධ්‍යාපනය සම්බන්ධයෙන් සැලකියයුතු උනන්දුවක් වගේම ප්‍රමුඛතාවක් තිබුණා කියන එක අවශ්‍ය තරම් සාක්ෂි පොත්පත්වල වගේම කතා සාහිත්‍යයේත් තියනවා. සමහරවිට ඒ නිසා වගේම නිදහස් අධ්‍යාපනය වගේ සාධකත් එක්ක අදටත් ලංකාවේ අධ්‍යාපනයට යොමුවීමේ ප්‍රවණතාවය සාපේක්ෂව වැඩියි.

උදාහරණයක් විදිහට ලෝක බැංකුවේ වාර්තාවකට අනුව 2022 අවුරුද්දේ ලංකාවේ ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනයට දරුවන් ඇතුලත් කිරීම 95.9% ක්. සරලවම කිව්වොත් වයස අවුරුදු 5-6 අතරේ දරුවන් 100 දෙනෙක්ගෙන් 96 දෙනෙක් විතර පාසලේ ප්‍රාථමික අංශයට ඇතුලත් වෙනවා. හැබැයි දරුවන් 4 දෙනෙක්ට විවිධ හේතු නිසා ඒ අවස්ථාව ලැබෙන්නේ නෑ.

හැබැයි මේ දරුවන් අතරින් ද්විතියික අධ්‍යාපනයට යොමුවෙන ප්‍රමාණය සැලකිය යුතු මට්ටමකින් අඩුවෙනවා. ඒ නිසා අධ්‍යාපනයේ කුසලතා වගේම වෘත්තියක් වෙනුවෙන් අවශ්‍ය කරන දැනුම ලබාගන්න පුළුවන් කාලය වෙද්දි දරුවන් සැලකිය යුතු පිරිසක් එක්කෝ පාසල් අතහැරලා යනවා, නැත්නම් පාසලට එන්නෙම නෑ.

Sep 6, 2024

පිළිතුරු තැපෑලෙන්


ඊයේ දවසේ 2024 ජනාධිපතිවරණය වෙනුවෙන් තැපැල් ඡන්ද ප්‍රකාශ කිරීම ආරම්භවුණා. ඕනෑම මැතිවරණයකදි තමන්ගේ මතය මුලින්ම ප්‍රකාශ කරන්න අවස්ථාව ලැබෙන්නේ රාජ්‍ය සේවකයන්ට. තමන්ගේ රාජකාරීමය බැඳීම් එක්ක බොහෝවිට තමන්ගේ දේශපාලන මතවාදය සඟවගෙන කටයුතු කරන්න සිද්ධවෙන රාජ්‍ය සේවකයන්ට, අනිත් ඡන්දදායකයන්ට කලින් තමන්ගේ ඡන්දය ප්‍රකාශ කරන්න ලැබෙනවා.

තැපැල් ඡන්ද ප්‍රකාශ කිරීම් සම්බන්ධයෙන් ඊයේ සහ අද පුවත්පත් වාර් තාවලින් කියවුණේ, මේ පාර වෙනදාට වඩා තැපැල් ඡන්ද ප්‍රකාශ කරන්න රාජ්‍ය සේවකයන්ගේ උනන්දුව වැඩියි කියලා. බොහෝ තැන්වල් තැපැල් ඡන්ද ප්‍රකාශ කිරීම 100% සටහන් වෙලා තිබුණා කියලත් පුවත්පත් වාර් තා සඳහන් කරනවා.

අලුත් පරපුර ඉල්ලන්නේ පරණ ජනාධිපති කෙනෙක්ද?

 


තව සති කිහිපයකින් ලංකාවේ ජනතාව ඉතා තීරණාත්මක තෝරාගැනීමක් කිරීමට සිදුවනු ඇත. එක පැත්තකින් එකී තීරණය සමස්ත රටේ ඉදිරි වසර කිහිපයේ ඉරණම තීරණය කරන තෝරාගැනීමක් පමණක්ම නොව, ඇතැම්විට රටේ අනාගත ඉරණම තීරණය කරන තෝරාගැනීමක් විය හැකිය. දැවැන්ත අර් බුද ගණනාවක් සමග පොරබදන, ඉතා අස්ථාවර අනාගතයක පෙර නිමිති ඇති රටක පාලකයා තේරීම ඒ තරමටම බරපතල තෝරගැනීමක් බව නැවත නැවතත් කිවයුතු නැත.

මීට මාසයකට පමණ පෙර ලංකාවේ වගේම ඇමරිකාවද තමන්ගේ ඊළඟ ජනාධිපතිවරයා තෝරාගැනීම සම්බන්ධයෙන් වන නිල නිවේදනය නිකුත් කරනු ලැබීය. ව්‍යවස්ථානුකූලව වත්මන් ඇමරිකා ජනපති ජෝ බයිඩ්න්ට දෙවැනි වරටත් මැතිවරණයට ඉදිරිපත්විය හැකි බැවින් ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂයට ඔහු අපේක්ෂකයා ලෙස ඉදිරිපත්කල හැකිව තිබිණි. රිපබ්ලිකන් පක්ෂය පැත්තෙන් ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් නැවතත් තමන්ගේ දෙවැනි වරම අපේක්ෂාවෙන් තරගයට පිවිසෙන බවද ආරංචි මාර් ග ඔස්සේ වාර් තා විය.

Jul 8, 2024

කඳුළු සලන ‘පැරඩයිස්‘

 

ප්‍රවීණ සිනමා අධ්‍යක්ෂක ප්‍රසන්න විතානගේ මහත්මයා අධ්‍යක්ෂණය කරපු ‘පැරඩයිස්‘ චිත්‍රපටය ඊයේ රාත්‍රියේ නරඹන්න පටන් ගනිද්දිම නිරායාසයෙන් මතක් වුණේ ජ්‍යෙෂ්ඨ මාධ්‍යවේදී වික්ටර් අයිවන් විසින් ඡායාරූප සහ ප්‍රකාශන සහිතව මීට දශක කිහිපයකට කලින් ජනගත කරපු ‘කඳුළු සලන පාරාදීසය‘ කෘතිය. ඒ දෙක අතර සම්බන්ධය මොකක්ද කියන එක සම්පූර් ණයෙන්ම වගේ දේශපාලනිකයි කිව්වට වරදක් නෑ.

පුද්ගලිකව මම වැඩි කැමැත්තක් දක්වන්නේ චිත්‍රපටිය නරඹලා ඉවරවෙලා සිනමා ශාලාව ආලෝක ගැන්වුනත්, පුටුවෙන් නැගිටින්න නොහිතෙන මට්ටමට මාවම කරකවලා අතාරින් මාදිලියේ චිත්‍රපටිවලට. ඒක ක්‍රියාදාම චිත්‍රපටයක් ද, නැත්නම් කතාව හොඳටම පටවලවපු රහස් පරීක්ෂක කතාවක් ද කියන විභේදනය වෙනුවට කතා සාරය ඇතුලේ හිතන්න සෑහෙන්න දේ ඉතිරි කරලා අවසන් කරන චිත්‍රපටයක් නම් ඒ පුද්ගලිකව සෑහෙන්න රසවිඳින නිර් මාණයක්.

‘පැරඩයිස්‘ එහෙම එකක්ද? මම මගෙන් ප්‍රශ්න කලා. ‘ඔව්‘ පැරඩයිස් එහෙම තැනක තියන්න පුළුවන් විදිහේ චිත්‍රපටයක් විදිහට මම මගේ සටහන ඇතුලේ වගේම මගේ චිත්‍රපට මතක ගබඩාව ඇතුලේ වර් ගීකරණය කරලා තියාගන්නවා. ඒ ඇයි කියන එක මම මෙහෙම විස්තර කරන්නම්.

Feb 15, 2024

නිවැරදි තැන සිටගන්නට බිය නොවන්න - To kill a Mockingbird (1962)

 


1930ට ආසන්න කාලවකවානුක කියන්නේ ඇමරිකාව ඇතුලේ වර්ගවාදී ගැටුම් ඉතා දැඩි විදිහට උද්ගතවෙමින් තිබුණ කාලයක්. කළු ජාතිකයන්ට එරෙහිව ඇමරිකානු සුදු හම ඇති ජනතාව ගෙනගිය කෘෘරතර ජාතිවාදී පිළිවෙතට එරෙහිව කළු ජාතිකයන් අතරින් අරගල බිහිවෙන කාලය. මේ අරගලය පනහේ දශකයෙන් පස්සේ මාටින් ලූතර් කිං ලා, මැල්කම් එක්ස් ලා අතට අරගෙන එහි ජයග්‍රහණය දක්වා ගමන් කළත් ශත වර්ෂයකට වැඩි කාලයක් තිස්සේ පැවතුන් වර්ගවාදී ගැටුම්වලින් සිදුවුණු හානිය කියලා නිමකරන්න බැරිවුණා.

To Kill a Mockingbird පොත 1960 දි සුප්‍රකට ඇමරිකානු සුදු හම ඇති ලේඛිකාවක් වන හාපර් ලී අතින් ලියවෙන්නේ මෙන්න මේ සිදුවීම් දාමය අතරේයි. 1962 දි රොබට් මුලිගන්ගේ නිර්මාණයක් විදිහට තිරගත වෙන To Kill a Mockingbird චිත්‍රපටයට පදනම්වෙන්නේ හාපර් ලී ගේ මේ කෘතියම තමයි. මේ කෘතිය 70 දශකයෙන් පස්සේ ලෝකය පුරාම භාෂා ගණනාවකට පරිවර්තනය වෙමින් ජනප්‍රය වුණා. ඒ ජනප්‍රියත්වය වගේම මේ පොතේ කතාව කොයිතරම් වටිනා එකක්ද කියනවනම් බ්‍රිතාන්‍යයේ පුස්තකාලය මේ පොත නම්කලේ බයිබලයටත් වඩා වටිනා කෘතියක් විදිහට. ඒ නිසාම ‘සෑම වැඩිහිටියෙක්ම මැරෙන්නට කලින් කියවිය යුතුම පොතක්‘ විදිහට To Kill a Mockingbird නම් කරන්න ඔවුන් පසුබට වුණේ නෑ.

Sep 4, 2023

මිනිසා සහ සතාගේ වෙනස

 


පහුගිය අවුරුද්දේ අගෝස්තු මාසේ මැලේසියාවේ, ක්වාලාලාම්පූර් නගරයේ පැවැත්වුණු වැඩමුළුවකට සහභාගිවෙන්න ලැබුණා. රටවල් දොළහක් නියෝජනය කරමින් නියෝජිතයෝ සහභාගිවුණු මේ වැඩමුළුවේ මුල්ම දවසෙදි මට ආචාර්ය රාජීස් හඳුනගන්න ලැබුණා. අවුරුදු හැත්තෑවකට ආසන්න වුනත් ඉතාම හොඳ සෞඛ්‍ය සම්පන්න ජීවිතයක් ගතකරන ඇයගේ ශ්‍රී ලාංකික සම්භවය නිසා බොහොම ඉක්මණින් මම එක්ක හිතවත් වුණා.

ඒ වෙද්දිත් ආචාර්ය රාජීස් මැලේසියාවේ ලිංගික සහ ප්‍රජනන සෞඛ්‍ය සංවිධාන එකමුතුවේ විධායක අධ්‍යක්ෂිකාව විදිහට කටයුතු කරමින් හිටියා. ඒ ක්ෂේත්‍රය සම්බන්ධයෙන් ඇති පුළුල් දැනුමත්, බොහොම ව්‍යක්ත කථනය වගේම නිතරම මුහුණේ රැඳුණු හිනාව නිසා ඇය බොහොම ඉක්මණින් කෙනෙක්ගේ හිතට අල්ලනවා.

Aug 22, 2023

අමාරු කාලයක්..



පාන්දර සාගරිකා දුම්රියේ මගේ දකුණු පසින් ඉඳගත්ත මහත්මයා එයාගේ කමිසයේ උඩ සාක්කුවෙන් එළියට ගත්ත සීයේ නෝට්ටු කිහිපයක් ගණන් කරලා ආයෙත් සාක්කුවට දාගත්තා. ඊට පස්සේ ලොකු හුස්මක් අරගෙන මගේ දිහා බැලුවා.

‘හැමෝටම අමාරු කාලයක් මහත්තයෝ..’

ඒකට වචනයෙන් දක්වන්න ඕන මොනවගේ ප්‍රතිචාරයක් ද කියලා හිතාගන්න බැරිවුණු මම තොල්පට තදරකරගෙන හෙමින් සීරුවේ ඔලුව කිහිප වරක් සොලවමින් උත්තරයක් දුන්නා. 

Sep 25, 2022

සුදු වෑන් එක - පූස් කොලම 4

 


තෙල් ප්‍රශ්න නිසා වැඩට යන්නේත් එන්නේත් බස් එකෙන් වීමත්, ඒ නිසාම උදේ හවස දහ පහළොස් දෙනෙක් කර තබාගෙන බස් එකේ එන්න වීමත් නිසා ඇඟට දැනෙන මහන්සියත් නිසා බස් හෝල්ට් එකේ සිට ගෙදර එන්නේ ඇවිදින මළමිනියක් පරිද්දෙන් යැයි කීවොත් වැරදි නැත.

නිවසට ඇති කිලෝමීටර එකහමාරකට ආසන්න දුර ගෙවාගෙන නිවස අසලට එද්දී දුර තියාම පෙනුනේ නිවස ඉදිරිපිට නතර කර ඇති නාඳුනන සුදු වෑන් රථයකි. මොහොතක් නතරව කල්පනා කර බැලුවත් ගෙදරට පැමිණෙන බවට දැනුම්දුන් ඥාතියෙක් හෝ හිතවතෙක් ගැන මතකයට ආවේ නැත. හදිසියේ නිවසට පැමිණිය හැකි කෙනෙක් ගැනද නිච්චියක් නැත. සුදූ වෑන් රථයක් ගෙදර ඉදිරිපිට නතර කර තිබියදී බියවීමට අපිට ඕනෑ තරම් කාරණා ඇති නිසා මම අන්තිමට කල්පනා කර බැලුවේ පහුගිය දින කීපයේ සමාජ මාධ්‍යයේ තැබූ සටහන් සහ හුවමාරුකරගත් දේවල් ය. ඒවාද ඒ තරම් බරපතල දේශපාලනික ඒවා නොවන නිසා කුතුහලය සංසිඳවා ගන්නට නිවස තුළට ඇතුල් වෙන්න තීරණය කලා.